از میان سه طریق سنتی مورد ادعای استیور در باب زبان دینی، رویکرد فخر رازی به زبان دینی را می توان در حیطة طریق سلبی جای داد؛ زیرا دیدگاه وی در زمینة اثبات و شناخت ذات خداوند و معناشناسی برخی از اسما، اوصاف و افعال الهی بر روش سلبی متکی است. از آن جا که یکی از لوازم رویکرد سلبی به زبان دینی، بیان ناپذیری آن است این مسئله در رویکرد رازی آن جا نمایان می شود که در حیطة خداشناسی و معناشناسی برخی اسما...

آنچه تاکنون کمتر بدان پرداخته‌اند، گفتار عارفان در نقد علم و معرفت است. در بادی امر نقد معرفت به وسیلة کسانی که خود به عنوان عارف؛ یعنی صاحب معرفت شناخته می‌شوند، در تناقض است، اما همین تناقض تأمل در ماهیت و ساختار حقیقی معرفت در نزد آن‌ها را ایجاب می‌کند. محمدبن عبدالله نفّری در المواقف هفتادوهفت موقف را در طریق عارف عنوان می‌کند که نظم مشخصی ندارد، اما به لحاظ ساختار و محتوا از الگویی...

الهیات سلبی در مقابل الهیات ایجابی مسیر متفاوتی را در خداشناسی عرضه می‌کند و منکر معرفت اثباتی از خداست. اما در مدرسۀ کلامی خراسان، الهیات سلبی نقش مکمل معرفتی ایجابی را ایفا می‌کند که از آن با عنوان معرفت فطری یا قلبی یاد می‌شود. از این‌رو هرچند این مدرسه الهیات سلبی را قبول دارد، اما منکر معرفت اثباتی از خدا نیست. از دیدگاه این مدرسه، انسان‌ها پیش از ورود به جهان کنونی، حامل معرفتی قلبی و اثب...

 در طول تاریخ اندیشه، مسائلی نظیر علم ما به خدا، سخن گفتن از او، راه‌های تقرب و اسما و صفات او، به‌طور عام همواره مطرح و محل مناقشه بوده است. این مسئله برخی را به‌سمت الهیات ایجابی و برخی را به‌‌سوی الهیات سلبی سوق داده است. طرفداران الهیات سلبی معتقدند که تنها به شیوۀ سلبی می‌توان دربارۀ افعال و صفات خداوند سخن گفت به‌گونه‌ای که ابن‌میمون توصیف درست و بی‌نقص خداوند را صرفاً توصیف او به اوصاف سل...

مقالۀ حاضر ارائۀ توصیف و تحلیلی است از الهیات تنزیهی افلوطین. او در این روش تلاش می‌کند شناختی عقلی دربارۀ خدا هرچند به نحو سلبی به‌دست آورد. سلب در این الهیات نه به‌معنای سلب محض و نه به‌معنای فقدان، بلکه سلب مبتنی بر تنزیه است که به تنزیه و پالایش یک مفهوم یا جوهر برای رسیدن به معنای حقیقی و دقیق آن می‌پردازد. بنابراین روش سلبی در الهیات سلبی افلوطین که همان روش تنزیه عقلی است، رها و حذف کردن...

یکی از چالش‌های اصلی در تعلیم و تربیت امروز، غلبه یافتن وجه ایجابی آن بر وجه سلبی و هجوم بی امان طرح‌ها و برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی در مدارس و مراکز فرهنگی و تربیتی است که بدون توجه به اصل تزکیه (آماده سازی ورغبت انگیزی) ارائه می‌شود و موجب ناهمخوانی و بلکه تعارض و تضاد بین درون دادها و برون دادها می‌گردد. در این مقاله سعی شده است وجه سلبی تربیت در قالب مفهوم قرآنی "تزکیه" از نظر مبانی، رویکرد...

بیش ترین مشکلات و ابهام های معناشناختی در بحث سخن گفتن از خدا مربوط به تحلیل معناییاوصاف انسانی، به هنگام اسناد این اوصاف به خداوند است. این اوصاف و محمولات هنگامی که درزبان عادی و زمین ههای متعارف به کار می روند، دارای معانی روشن و قابل فهمی هستند؛ ولی همیناوصاف و محمولات به هنگام انتساب به موجودی متعالی و غیرجسمانی و نامتناهی مشکل آفرینمی شوند. برای رفع این مشکلات دیدگاه ها و نظریات متفاوتی ا...

معناشناسی یکی از مسائل مهم در بررسی اسماء و صفات الهی است و در آن از چگونگی تفسیر و تأویل مفاهیم و محمولاتی که در مورد خداوند به کار می‏رود بحث می‏شود. سیر تاریخی این بحث نشان می‏دهد که متکلمان امامیه دیدگاه‏های اعتقادی خود را برگرفته از قرآن و سنت پیامبر و امامان معصوم می‏دانسته‏اند. در قرآن کریم صفاتی برای خداوند به کار رفته است که اندیشمندان را به بحث و تحلیل واداشته تا چگونگی اطلاق این صفات...

از میان سه طریق سنتی مورد ادعای استیور در باب زبان دینی، رویکرد فخر رازی به زبان دینی را می‌توان در حیطة طریق سلبی جای داد؛ زیرا دیدگاه وی در زمینة اثبات و شناخت ذات خداوند و معناشناسی برخی از اسما، اوصاف و افعال الهی بر روش سلبی متکی است. از آن‌جا که یکی از لوازم رویکرد سلبی به زبان دینی، بیان‌ناپذیری آن است این مسئله در رویکرد رازی آن‌جا نمایان می‌شود که در حیطة خداشناسی و معناشناسی برخی اسما...

در راه شناخت فاکتورهای موثر بر میزان تمایل به گردشگری در دنیا و در ایران گام هایی برداشته شده است. از جمله ی این فاکتورهای موثر، می توان به امنیت ذهنی گردشگران و ابعاد آن در تعیین میزان تمایل به گردشگری یک مقصد اشاره کرد. در این مطالعه برای تسهیل در اندازه گیری متغیر مستقل امنیت ذهنی به دو مولفه‌ی جدید امنیت ذهنی سلبی و امنیت ذهنی ایجابی تعریف و ارائه شده است. بر این اساس سعی شده است که سهم افز...